Performance Management | compendium HR | zarządzanie zasobami ludzkimi

Postawa

Strona startowa »  badanie postaw »  Postawa

Postawa

Zamieszczono 17 grudnia, 2015, przez , w badanie postaw, By , , With No Comments

Postawa definiowana jest jako względnie stała skłonność do pozytywnego lub negatywnego ustosunkowania się człowieka do danego obiektu. Ustosunkowanie takie może mieć charakter zarówno emocji jak i również mniej lub bardziej chłodnej oceny obiektu. Określenie czyjeś postawy wobec obiektu sprowadza się do umiejscowienia człowieka na dwubiegunowym kontinuum ustosunkowania się do tego obiektu, rozciągającym się od skrajnie negatywnego do skrajnie pozytywnego. Kluczowymi właściwościami postawy są znak (pozytywny – negatywny) i natężenie (większe lub mniejsze). Inne właściwości to ważność, zakres i złożoność. Postawy stanowią istotny składnik osobowości, który decyduje o sposobie i dynamice zachowania danej osoby wobec otoczenia i siebie samej. W psychologii przyjmuje się tak zwaną trójskładnikową definicję postawy. Na postawę składają się następujące elementy:

  • poznawcze, determinują one zasób informacji o przedmiocie postawy. W jej skład wchodzą wiadomości dotyczące przedmiotu postawy, opinie, przekonania, przypuszczenia.
  • emocjonalne, stanowi o tym czy postawa jest pozytywna, negatywna czy też neutralna, oraz mówi o nasileniu emocji. Różnorodne przeżycia w postaci radości, zachwytu, uniesień, czy też złość, gniew, rozpacz stanowią przykład emocji, jakie mogą towarzyszyć postawie.
  • behawioralny aspekt ujmuje się w kategoriach dążenia – unikania wobec przedmiotu postawy. Zachowania te obejmują reakcje mimiczne, pantomimiczne, wokalne, werbalne oraz działanie.

Postawa – geneza postaw

Wyróżnia się trzy podstawowe mechanizmy powstawania postaw:

  1. nabywanie przekonań na temat właściwości obiektu – Postawa jako rezultat przekonań wiąże się najczęściej z założeniem o jej postpoznawczym charakterze, czyli z poglądem, że emocjonalny stosunek do obiektu wynika ze świadomych opinii na jego temat. Każde przekonanie implikuje pewną cząstkową ocenę obiektu postawy, w zależności od wartościowości cechy obiektu. Badania wskazują, że na podstawie znajomości siły przekonań i implikowanych przez nie ocen cząstkowych można przewidzieć ogólną postawę wyznawcy tych przekonań wobec danego obiektu.
  2. przeżycia emocjonalne związane z danym obiektem – postawa jako rezultat emocji ma swoje źródło w pośrednictwu poprzez warunkowanie klasyczne, warunkowanie instrumentalne, jak również wiąże się ze zjawiskiem samej ekspozycji. Około dwustu badań zgodnie wykazało, że im częściej jakiś obiekt jest eksponowany, tym bardziej jest przez nas lubiany – sama ekspozycja jakiegoś obiektu wystarcza by go polubić.
  3. własne zachowania kierowane na obiekt – Postawy mogą wynikać z zachowań kierowanych na obiekt. Mechanizm ten opisuje teoria autopercepcji postaw, zakładająca, że własne postawy rozpoznaje się w podobny sposób do tego, w jaki rozpoznaje się stany i postawy innych ludzi – na podstawie obserwacji (własnego) zachowania i warunków, w jakich się ono pojawia. Jeśli zachowanie jest pozytywne w stosunku do jakiegoś obiektu, to działania takie stają się przesłanką do wnioskowania, że postawa wobec owego obiektu jest pozytywna. Podobnie działania skierowane przeciwko jakiemuś obiektowi prowadzą do wniosku, że nie jest lubiany. Jeżeli własne zachowanie jest spostrzegane przez człowieka jako silnie uzależnione od sytuacyjnych warunków, które je w widoczny sposób wywołują i wyjaśniają, to nie staje się ono przesłanką do wnioskowania o własnym ustosunkowaniu, a jego przyczyna jest upatrywana w sytuacji. Ludzie wnioskują o swoich postawach na podstawie własnych zachowań, jednak aby ten efekt wystąpił muszą być spełnione dwa warunki:
    • początkowa postawa musi być słaba i mało wyrazista dla jego podmiotu
    • zachowanie musi być spostrzegane jako niewymuszone zewnętrznymi naciskami.

Tak więc aby zachowania wpływały na opinie, zachowania te muszą być widziane jako zależne od podmiotu, a nie od sytuacji.


Wojciszke, B. (2000). Postawy i ich zmiana. W: J. Strelau (red.), Psychologia, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Podziel się: